Ik ben geen voorstander van het bijhouden hoeveel kilocalorieën ik eet op een dag. Dat vind ik namelijk rete irritant. Ik kijk liever naar de nutritionele waarde van mijn voeding. Dus ik kijk naar wat ik eet en wat dat kan doen voor mijn lijf en geest. Wel ben ik mij bewust van een bepaald soort calorieën: lege calorieën. Vandaag een stukje over dat wat ons dik maakt.
Deze blogpost gaat niet over het tellen van calorieën. Ik denk niet dat je daar als mens gelukkig of beter van wordt. Ik denk eerlijk gezegd ook niet dat dat op lange termijn zorgt voor gewichtsverlies en een verbeterde gezondheid. Ik denk dat het mensen angstig maakt voor eten. Ik denk dat we terug moeten gaan naar het kiezen voor de juiste voedingsmiddelen. Dus in plaats van kijken naar het aantal kilocalorieën, kijken naar de hoeveelheid vitaminen en mineralen dat in een voedingsmiddel zit. Maar dan hebben we wel informatie nodig. Want om de juiste keuze te maken moeten we ook weten wat de verkeerde keuze is. Daarom ga ik het toch hebben over calorieën.
Calorieën zijn niet het probleem. Het is de kwaliteit van ons voedsel waar het fout gaat. Het gaat niet om hoeveel je eet, het gaat om wat je eet.
– Amber Albarda
Energie hebben we nodig
Zoals een auto benzine verbrandt om energie te krijgen, verbrandt ons lichaam voeding wat ons energie oplevert. De warmte die vrijkomt bij deze verbranding wordt uitgedrukt in kilocalorieën. Voor het gewicht maakt het geen verschil welke voedingsstoffen de calorieën leveren: elke calorie telt. Krijg je meer calorieën binnen dan je verbruikt, dan kom je aan. Krijg je minder calorieën binnen dan je verbruikt, dan val je af. That’s nature.
Weetje: De juiste benaming voor calorie – voor de betekenis die wij gebruiken – is eigenlijk kilocalorie. Een calorie is de hoeveelheid energie die nodig is om 1 gram water met 1 graad te verwarmen. De hoeveelheid energie in voedingsmiddelen wordt weergegeven in kilocalorieën. Een calorie is geen tastbare stof maar het is een eenheid voor energie.
Er zijn verschillende stoffen die calorieën leveren die elk een eigen invloed hebben op het mechanisme van honger en verzadiging en het lichaam verwerkt ze verschillend. Je hebt 3 soorten stoffen (de macronutriënten) die calorieën leveren + een bonus energiebron.
Koolhydraten (4 kcal per gram): dé brandstof voor het lichaam. Koolhydraten voorzien je hersenen en lichaam van energie.
Eiwitten (4 kcal per gram) en vetten (9 kcal per gram) hebben naast energie leverancier nog veel meer andere functies. Ze dragen bij aan de bouw, de bescherming, het onderhoud en het herstel van het lichaam.
Bonus = alcohol (7 kcal per gram): alcohol levert enkel energie, je lichaam kan er verder niks mee.
Wat zijn lege calorieën?
Het begrip lege calorieën wordt gebruikt bij voedingsmiddelen die het lichaam niet nodig heeft om te kunnen functioneren. Lege calorieën zijn rijk aan kilocalorieën maar bevatten weinig tot geen mineralen, vitaminen, vezels, aminozuren en vetzuren. Lege calorieën leveren dus enkel brandstof: pure energie.
Maar er is niks met energie zou je zeggen, dat hebben we toch nodig? Jup. Maar zoals ik eerder schreef neemt je gewicht toe als je meer energie tot je neemt dan dat je verbruikt. Dat werkt als volgt: als je teveel energie tot je neemt zet het lichaam dit om in glycogeen en slaat dit op in de spieren als energievoorraad. Komt er nóg meer energie binnen dan zal het lichaam dit opslaan als vet. Het probleem met lege calorieën is dat je lichaam er niks mee kan. Er zitten geen voedingsstoffen bij die lichamelijke mechanismen in gang zetten. Het wordt dus vrijwel meteen omgezet in vet.
Amber Albarda schrijft in haar boek ‘eet jezelf mooi slank en gelukkig’: “leeg voedsel kan geen energie produceren. Deze productie is afhankelijk van honderden chemische reacties die in het lichaam moeten plaatsvinden, waarbij vitaminen en mineralen van essentieel belang zijn.”
Leeg voedsel leidt tot ondervoeding. Ja, zelfs te dikke mensen kunnen ondervoed zijn. Voor opname van voedsel in het lichaam zijn vitaminen nodig. Krijg je dit niet binnen via je voeding dan zal het lichaam haar reserves aanspreken. Gebeurt dit op constante basis dan ontstaat er een tekort. Naast ondervoeding zorgt dit tekort er ook nog voor dat je hersenen je een seintje blijven geven dat je moet eten. Want je lichaam heeft voedingsstoffen nodig! Zo zal je lichaam nooit verzadigd zijn en steeds weer vragen om meer.
In welke producten zitten lege calorieën
Lege calorieën komen niet voor in de natuur. Vaak bevatten producten die sterk bewerkt en geraffineerd zijn meer lege calorieën dan onbewerkte varianten. Lege calorieën bevatten over het algemeen teveel zout, suiker, verzadigde vetten en kunstmatige toevoegingen zoals kleur- en smaakstoffen.
Je hebt verschillende soorten lege calorieën: geraffineerde suikers, transvetten en alcohol. Geraffineerde of toegevoegde suikers en transvetten worden vaak door fabrikanten aan voeding toegevoegd om het lekkerder (en verslavender) te maken.
Concreet gaat het vooral om snacks en alcoholische en suikerrijke dranken:
- suikerrijke dranken: frisdranken, energiedranken, alcoholvrij bier..
- alcoholische dranken: bier, wijn, zogenaamde sterke dranken..
- zoete snacks: snoep, koek, gebak en desserts rijk aan vetten en toegevoegde suiker. Maar ook suiker, chocopasta, chocolade, stroop, ijs…
- zoute snacks: chips, pizza, hamburger…
- gefrituurde gerechten: patat, kroketten…
- sauzen: mayonaises, vinaigrettes, dressings, roomsauzen…
Mag je dit nooit meer eten? Natuurlijk wel, ik eet ook graag een ijsje in de zomer. En wie kan nou z’n hele leven zonder gebak? Maar probeer bovenstaande voedingsmiddelen te beperken tot 20% van je dieet. Zorg ervoor dat 80% van wat je eet voeding is in plaats van vulling. Als je in een benzine auto diesel blijft kieperen, dan kom je niet ver. Dat geldt ook voor je lichaam, zorg dat je het voedt met de juiste brandstof en je kan er veel langer en gezonder tegenaan.
Volg It’s a Food Life op Facebook | Instagram | Bloglovin’ | Twitter
Lees ook:
Wat een eetdagboek je leert over je eetgedrag
Suikervrij leven
Waarom bewegen goed voor je is
No Comments